30-10-2009 2η Πανελλήνια Συνάντηση Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας

Η Ψυχική Υγεία είναι υπόθεση ΟΛΩΝ μας !

30-10-2009 2η Πανελλήνια Συνάντηση Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας

 

Αργοστόλι, 30 – 31 Οκτωβρίου 2009

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

Στις 30 και 31 Οκτωβρίου 2009 διεξήχθη στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς η 2η Συνάντηση των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας που δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο. Το κεντρικό θέμα της Συνάντησης αφορούσε στην ενίσχυση της δικτύωσης των Κινητών Μονάδων, με σκοπό τη δημιουργία συνεκτικών δεσμών που θα ενδυναμώσουν και αναβαθμίσουν τη λειτουργία τους, θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους και την ποιότητα των παρεχομένων από αυτές υπηρεσιών. Στη Συνάντηση συμμετείχαν οι παρακάτω Κινητές Μονάδες (σε παρένθεση οι φορείς λειτουργίας) :

  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Χίου (Κέντρο Παιδιού & Εφήβου)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ν. Τρικάλων (“Συν-ειρμός” ΑμΚΕ Κοινωνική Αλληλεγγύη)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Δυτικών & ΒΑ Κυκλάδων Κυκλάδων (Ε.Π.Α.Ψ.Υ.)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ν.Α. Κυκλάδων (ΑμΚΕ Κλίμακα)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ιωαννίνων-Θεσπρωτίας (Εταιρεία Προαγωγής Ψυχικής Υγείας Ηπείρου)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ν. Λασιθίου (ΑμΚΕ Αρωγή)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Κοζάνης – Γρεβενών (Ε.Ψ.Υ.Κ.Α.)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ν. Φωκίδας (Εταιρεία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας)
  • Ομάδα Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Επαρχιακού Τύπου (2) (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης)
  • Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς – Ζακύνθου – Ιθάκης (ΑμΚΕ Μετάβαση)

 

Κατά την εναρκτήρια συνεδρία το απόγευμα της πρώτης ημέρας, δόθηκε το βήμα σε εκπροσώπους των Μονάδων που συμμετείχαν στη Συνάντηση να κάνουν μια σύντομη παρουσίαση του έργου της Μονάδας τους και να θίξουν τα κύρια ζητήματα που τους απασχολούν. Κοινός τόπος των παρουσιάσεων ήταν αφενός η ενδυνάμωση του ρόλου των Κινητών Μονάδων με την πάροδο του χρόνου, ο καθοριστικός χαρακτήρας των κοινοτικών παρεμβάσεων και η διεύρυνση και εμβάθυνση του κλινικού έργου και, αφετέρου, οι έντονοι τριγμοί που σημειώθηκαν στη μεγάλη πλειονότητα των Μονάδων από την ένταση του προβλήματος της υποχρηματοδότησης ιδιαίτερα κατά την περίοδο αναφοράς.

Οι πρωινές συνεδρίες του Σαββάτου αφιερώθηκαν στην παρουσίαση βέλτιστων πρακτικών ως προς την συγκρότηση και λειτουργία των Κινητών Μονάδων, με έμφαση στην επιδίωξη αποτελεσματικότητας και τη διασφάλιση ποιότητας στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, υπήρξε αναφορά στις μεθόδους – καλές πρακτικές με τις οποίες οι Κινητές Μονάδες επικοινωνούν – δημοσιοποιούν το έργο τους, με στόχο την δημιουργία ισχυρών συνεκτικών δεσμών με τις τοπικές κοινωνίες. Στο πλαίσιο αυτό, η Συνάντηση στο Αργοστόλι αποτέλεσε το έδαφος για την ανταλλαγή απόψεων για την ενίσχυση του ρόλου των Μονάδων, για την παρουσίαση καλών πρακτικών που αφορούσαν στο κλινικό έργο αλλά και στις κοινοτικές παρεμβάσεις των Μονάδων. Μέσω της παρουσίασης περιπτώσεων αναδείχθηκε ο πολυσχιδής και ολιστικός χαρακτήρας των παρεμβάσεων, η προσπάθεια των στελεχών των Μονάδων για αξιοποίηση των πόρων της κοινότητας και, σε αρκετές περιπτώσεις, η εφευρετικότητα για εξεύρεση λύσεων σε τοπικό επίπεδο, με στόχο την παραμονή του ψυχικά ασθενούς στην κοινότητα και στην επιτόπια διαχείριση των πολυποίκιλων ψυχοκοινωνικών αναγκών του. Τέλος, μια ιδιαίτερη πτυχή του έργου των Κινητών Μονάδων που συζητήθηκε στη Συνάντηση είναι η συνεχής προσπάθεια κινητοποίησης των τοπικών κοινωνιών για τον αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου

Η απογευματινή συνεδρία αφιερώθηκε στη διερεύνηση μεθόδων δικτύωσης των Κινητών Μονάδων, με στόχο την εμβάθυνση της συνεργασίας, τη συνεχή ροή πληροφορίας, την ανάδειξη του έργου των Μονάδων, την υπέρβαση των πιεστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και την ομογενοποίηση λειτουργικών χαρακτηριστικών σε εκφάνσεις της λειτουργίας των Μονάδων μέσω της επεξεργασίας και υιοθέτησης προτύπων. Υπήρξε ελεύθερη συζήτηση και γόνιμος προβληματισμός μεταξύ των συμμετασχόντων και κατατέθηκαν ουσιαστικές προτάσεις, η υιοθέτηση των οποίων όχι μόνο από τους παρόντες αλλά και από τους συναδέλφους των Κινητών Μονάδων που δεν συμμετείχαν αλλά θα λάβουν γνώση μέσω της παρούσας διαδικασίας και αυτών που θα ακολουθήσουν, ευελπιστούμε ότι θα δημιουργήσουν νέα – θετικά δεδομένα για την κίνηση των Μονάδων στο άμεσο μέλλον. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης διαδικασίας αποφασίστηκαν ομόφωνα τα παρακάτω:

  • Η διερεύνηση της συμμετοχής των Κινητών Μονάδων με οργανωμένο και ουσιαστικό τρόπο στο Δίκτυο ΑΡΓΩΣ, υπό το πρίσμα και της ενημέρωσης εκ μέρους των συντονιστών του Δικτύου ότι το Δίκτυο προχωρεί σε ανασύνθεση της εσωτερικής του συγκρότησης, προβλέποντας την λειτουργία τομέων ομοειδών μονάδων ψυχικής υγείας, μεταξύ των οποίων και τομέα Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας. Η Συνάντηση εξουσιοδότησε τους συναδέλφους Μάριο Σταυρογιαννόπουλο (ΕΠΑΨΥ), Μαρία Λαζαρίδη (ΕΚΨ&ΨΥ) και Κατερίνα Γαρμπή (ΑμΚΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ) να έλθουν σε επαφή με τους συντονιστές του Δικτύου ΑΡΓΩΣ, να ενημερωθούν για τις δρομολογούμενες εξελίξεις, να συμμετάσχουν στις συζητήσεις με τους συντονιστές του Δικτύου και με τη σειρά τους να ενημερώσουν το σύνολο των Κινητών Μονάδων ώστε να αξιολογηθεί από όλους η δυνατότητα ουσιαστικής και συλλογικής εκπροσώπησης των Μονάδων στο πλαίσιο του Δικτύου.
  • Για την οργάνωση των επαφών μεταξύ των Κινητών Μονάδων, για την προετοιμασία της επόμενης ετήσιας Συνάντησης, για το συντονισμό της διαχείρισης – διευθέτησης οριζόντιων θεμάτων λειτουργικού και επιστημονικού χαρακτήρα που υφίστανται ή προκύπτουν και αφορούν στο σύνολο των Κινητών Μονάδων, αποφασίστηκε η λειτουργία άτυπης Συντονιστικής Επιτροπής, με συμμετοχή των τριών συναδέλφων που προαναφέρθηκαν (Μ. Σταυρογιαννόπουλος, Μ. Λαζαρίδη και Κ. Γαρμπή) και των Βύρωνα Λαζαρίδη (ΟΨΣΕΤ 2), Δημόκριτου Σαραντίδη (ΜΕΤΑΒΑΣΗ), Ηλιάνας Φύλλα (Κέντρο Παιδιού & Εφήβου) και Βάϊο Περιτογιάννη (ΕΠΡΟΨΥ). Επισημαίνεται ότι η Επιτροπή είναι ανοιχτή στη συμμετοχή συναδέλφων και από άλλες Κινητές Μονάδες, ενώ στο αμέσως επόμενο διάσημα θα κοινοποιηθούν οι διαδικασίες οργάνωσης της επικοινωνίας της Επιτροπής με το σύνολο των Κινητών Μονάδων.
  • Το σύνολο των συμμετασχόντων αποδέχθηκε με χαρά την πρόταση της ΕΠΑΨΥ να αναλάβει τη διοργάνωση της 3ης ετήσιας Συνάντησης των Κινητών Μονάδων για το 2010. Ταυτόχρονα, οι συμμετέχοντες ανέθεσαν στη Συντονιστική Επιτροπή το συντονισμό της προετοιμασίας της Συνάντησης σε συνεργασία με την ΕΠΑΨΥ, τονίζοντας την ανάγκη η συγκεκριμένη αλλά και οι επόμενες ετήσιες Συναντήσεις να αποκτήσουν περισσότερο θεματικό χαρακτήρα, με τον προσδιορισμό γενικών και ειδικών θεματικών ενοτήτων στις ετήσιες Συναντήσεις που θα ακολουθήσουν.
  • Οι συμμετέχοντες στη Συνάντηση του Αργοστολίου με κατηγορηματικό τρόπο επισημαίνουν την ανάγκη να ισχύσουν στο σύνολό τους οι δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο Spidla – Αβραμόπουλου του Απριλίου 2009, υπό το φως και των πρόσφατων εξελίξεων που σηματοδοτούν οι εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009.

Εν κατακλείδι, η Συνάντηση επιβεβαίωσε την ανάγκη να αποκτήσει νέα ορμή η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας, υπό το πρίσμα των κατακτήσεων που έχουν υπάρξει, αλλά και της υπέρβασης των πολλών και σημαντικών προβλημάτων που ταλανίζουν το χώρο της ψυχικής υγείας, απομειώνουν την προσπάθεια των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και θέτουν υπό αίρεση τα δικαιώματα των χρηστών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες. Η παρατεταμένη υποχρηματοδότηση φορέων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ψυχικής υγείας ιδιαίτερα κατά την τελευταία περίοδο έθεσε σε δοκιμασία το συνολικό οικοδόμημα, ενώ οι λύσεις που έχει προκριθεί δεν έχουν εξασφαλίσει μόνιμα και σταθερά αποτελέσματα.

Στο περιβάλλον αυτό, η ανάπτυξη των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας χρειάζεται να αποκτήσει εύρος και βάθος στη χώρα μας. Οι εργασίες της Συνάντησης ανέδειξαν τον πολύπλευρο χαρακτήρα των παρεμβάσεων των Μονάδων, την παροχή αξιόλογου κλινικού έργου, την συνεχή δράση για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινότητας για την καταπολέμηση του στίγματος και την προαγωγή της ψυχικής υγείας στη χώρα μας. Οι Κινητές Μονάδες αποτελούν υπηρεσίες αιχμής και πρώτης γραμμής, συνιστούν επί της ουσίας τον πυλώνα της πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας και σε αρκετές περιοχές της χώρας αποτελούν τις μοναδικές ή τις πλέον οργανωμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, εφόσον η ανάπτυξη των δικτύων κοινοτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της τομεοποιημένης ψυχικής υγείας εμφανίζει σημαντική καθυστέρηση. Χωρίς να παραγνωρίζονται τα θετικά βήματα στο χώρο, απομένουν πολλά να γίνουν ώστε να αναπτυχθούν ολοκληρωμένες, ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, που εξασφαλίζουν ανεμπόδιστη πρόσβαση και σεβασμό στα δικαιώματα των χρηστών τους.