2-12-2019 Οικογένεια και Σχολείο

Η Ψυχική Υγεία είναι υπόθεση ΟΛΩΝ μας !

Αργοστόλι, 02/12/2019

 

Δελτίο Τύπου

 

Κατόπιν αιτήματος του Δημοτικού Σχολείου Αγίας Θέκλης, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς – Ζακύνθου – Ιθάκης, που λειτουργεί από την ΑμΚΕ “Μετάβαση”, συντόνισε συνάντηση στο χώρο εκδηλώσεων του σχολείου στις 02/12/2019 με θέμα “Οικογένεια και σχολείο: Σύμμαχοι, συνοδοιπόροι στη ψυχοκοινωνική εξέλιξη του παιδιού“. 

 

Διοικητικά στελέχη του σχολείου, εκπαιδευτικοί, γονείς και μέλη του επιστημονικού προσωπικού της ΚΜΨΥ παρακολούθησαν αρχικά τις παρουσιάσεις με περιεχόμενο τα βασικά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των παιδιών σχολικής ηλικίας και των οικογενειών τους, το ρόλο της οικογένειας και του σχολείου στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη και την ανάγκη αγαστής συνεργασίας μεταξύ αυτών των δύο θεσμών από το ψυχολόγο κύριο Βασίλη Ξερνό και την κοινωνική λειτουργό και συντονίστρια της ΚΜΨΥ κυρία Κατερίνα Γαρμπή. Ακολούθησε γόνιμος διάλογος, με τους παρευρισκόμενους γονείς και εκπαιδευτικούς να διατυπώνουν τις απόψεις και τα ερωτήματά τους σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζουν οι ίδιοι στην ομαλή ανάπτυξη των παιδιών. Συζητήθηκαν ζητήματα που εμποδίζουν την ομαλή σύμπραξη οικογένειας και σχολείου και τρόποι υπέρβασης τους.

 

Η συνάντηση αυτή κρίνεται απόλυτα επιτυχημένη, δεδομένης της παρουσίας σημαντικού αριθμού γονέων και εκπαιδευτικών και της ενεργής και ζωηρής εμπλοκής τους καθ’ όλη τη διάρκεια της συνάντησης. Ευχή όλων αυτή να ήταν μόνο η αρχή μίας σειράς συναντήσεων με σκοπό την πρόληψη και την προαγωγή της Ψυχικής Υγείας και στο χώρο της σχολικής κοινότητας. 

 

 

 

Η οικογένεια αποτελεί τον σημαντικότερο θεσμό για τον άνθρωπο…
Γιατί;;;

 

Είναι ανθρώπινη ανάγκη να ανήκουμε κάπου και να προσδοκούμε αυτό το «κάπου » να μας προσδώσει ασφάλεια, στήριξη κατανόηση και αποδοχή.
Αναφερόμαστε στην οικογένεια γιατί:
Ο ρόλος της οικογένειας στην αυτοεκτίμηση του παιδιού είναι καθοριστικός


Η κάθε λέξη, η κάθε έκφραση του προσώπου, κάθε χειρονομία, ή ενέργεια των γονιών στέλνει ένα μήνυμα για το πόσο αξίζει ο εαυτός του.
Κάποιοι ίσως φαντάζονται ότι το να είσαι γονιός σημαίνει να αλλάζεις πάνες, να ταΐζεις ή να κυνηγάς το παιδί μέσα στο σούπερ μάρκετ. Η ανατροφή των παιδιών όμως, υπερβαίνει κατά πολύ την κάλυψη των βασικών αναγκών επιβίωσης γιατί περιλαμβάνει την κρίσιμη επιρροή των γονιών στη συναισθηματική ανάπτυξή τους. Η συναισθηματική ανάπτυξη θεωρείται κρίσιμη γιατί θα επηρεάσει τόσο την παιδική ηλικία όσο και τη μετέπειτα ζωή των παιδιών!
Μερικές φορές, απλά η σωματική παρουσία δεν είναι αρκετή για να εγγυηθεί την υγιή συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών.

Οι γονείς που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, αλλά δεν επενδύουν ή ανταποκρίνονται συναισθηματικά, τείνουν να ανατρέφουν παιδιά που βιώνουν αρνητικά συναισθήματα (πχ. λύπη, ανησυχία) και ασχολούνται λιγότερο με το παιχνίδι και τις δραστηριότητές τους.

Έρευνες έδειξαν ότι η συναισθηματική εμπλοκή των γονιών έχει πραγματική σημασία και επηρεάζει τη συναισθηματική επάρκεια των παιδιών, τον τρόπο που διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και το πώς αλληλεπιδρούν με τους γύρω τους.


Προκειμένου τα παιδιά να αναπτυχθούν συναισθηματικά με έναν υγιή τρόπο, είναι σημαντικό να εισπράττουν το ενδιαφέρον των γονιών τους, τη ζεστασιά και την ανταπόκριση σε αυτά που νιώθουν.

Όταν τα παιδιά έχουν όλα τα παραπάνω, εισπράττουν μια αίσθηση ασφάλειας, ελέγχου και εμπιστοσύνης στο γύρω περιβάλλον τους. Επίσης, αυξάνουν την αυτοεκτίμησή τους και αυτό με τη σειρά του επιτρέπει τις καλές κοινωνικές σχέσεις με τους άλλους.

Είναι δύσκολο για τα παιδιά να κάνουν φίλους όταν δεν τους αρέσει ο εαυτός τους, αλλά και είναι δύσκολο να γίνουν αποδεχτά από τους άλλους όταν δεν αποδέχονται τα ίδια τα παιδιά τον εαυτό τους.


Είναι σημαντικό να δώσουμε λίγο έμφαση στην αξία της αυτοεκτίμησης….

Η αυτοεκτίμηση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για ότι συμβαίνει εντός και μεταξύ των ανθρώπων.

Αυτοεκτίμηση είναι ιδέα, στάση, συναίσθημα, εικόνα και εξωτερικεύεται με την συμπεριφορά.

Είναι η ικανότητα να δίνεις αξία στον εαυτό σου, και να τον μεταχειρίζεσαι με αξιοπρέπεια αγάπη και αλήθεια.

Ακεραιότητα, ειλικρίνεια, υπευθυνότητα, συμπόνια αγάπη και ικανότητα – όλα πηγάζουν από τους ανθρώπους που η αυτοεκτίμησή τους βρίσκεται ψηλά.

Αισθανόμαστε πως μας λογαριάζουν, πως ο κόσμος είναι καλύτερος γιατί βρισκόμαστε και εμείς σε αυτόν.

Πιστεύουμε στις ικανότητές μας.
Επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ζητήσει βοήθεια από τους άλλους.

Εκτιμώντας την δική μας αξία, είμαστε έτοιμοι να δούμε και να σεβαστούμε την αξία των άλλων.

Μόλις το παιδί πάει στο σχολείο, άλλες επιρροές έρχονται να το επηρεάσουν, η οικογένεια ωστόσο παραμένει βασικός παράγοντας.

Εξωτερικές δυνάμεις τείνουν να ενδυναμώσουν τα συναισθήματα της αξίας ή της αναξιότητας που το παιδί έμαθε στο σπίτι.

Το μικρό γεμάτο αυτοπεποίθηση, μπορεί να ξεπεράσει πολλές αποτυχίες στο σχολείο ή με τους συνομήλικους του.

Ενώ το παιδί που δεν εκτιμάει τον εαυτό του, μπορεί να έχει πολλές επιτυχίες και όμως να αισθάνεται την αμφιβολία για την αξία του να του τρώει τα σωθικά. Ακόμη και μία μόνο αρνητική εμπειρία μπορεί να δημιουργήσει δυσανάλογα με το γεγονός αποτελέσματα.


Παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες που εφαρμόζουν τα παραπάνω, συνήθως τα έχουν καλά με τον εαυτό τους και είναι κατά συνέπεια, συναισθηματικά, γερά στο σώμα και ικανά.


Αντίστροφα, όσα παιδιά μεγαλώνουν σε οικογένειες που θα τις λέγαμε διαταραγμένες, αισθάνονται συχνά ανάξια, καθώς μεγαλώνουν με παραμορφωμένη επικοινωνία, με άκαμπτους κανόνες, κατακρίνονται για τις ατομικές διαφορές τους, τιμωρούνται από τα λάθη τους και δεν αποκτούν καμία εμπειρία υπευθυνότητας.


Αυτά τα παιδιά μεγαλώνουν με τον κίνδυνο να αναπτύξουν καταστροφικές συμπεριφορές απέναντι στον εαυτό τους ή και στους άλλους.

Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν αξίζουν, είναι σίγουροι πως οι άλλοι θα τους ξεγελάσουν, θα τους παραγκωνίσουν και θα τους υποτιμήσουν.


Για να προστατευτούν, κρύβονται πίσω από έναν τοίχο δυσπιστίας και βουλιάζουν σε ένα τρομακτικό συναίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης. Έτσι απομονωμένοι από τους άλλους, γίνονται απαθείς, αδιαφορούν για τον εαυτό τους και για τους άλλους γύρω τους.

Είναι δύσκολο για αυτούς να ακούσουν να δουν και να σκεφτούν καθαρά και επομένως έχουν την τάση να παραγκωνίζουν και να υποτιμούν τους άλλους.

Όσοι αισθάνονται έτσι, χτίζουν τεράστιους ψυχολογικούς τοίχους και κρύβονται πίσω τους και ύστερα, για να αμυνθούν, αρνούνται πως αυτό έκαναν.

Τα θεμέλια για τη σωστή συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών τοποθετούνται στη νηπιακή και παιδική ηλικία, από τους γονείς και τα πρόσωπα φροντίδας.

Στο σχολείο ωστόσο, το παιδί, πέραν των γνωστικών δεξιοτήτων, πρέπει να εξασκείται συστηματικά σε κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες που θα του εξασφαλίσουν θετικές διαπροσωπικές σχέσεις, θετική εικόνα για τον εαυτό του και προσωπικές ικανοποιήσεις (Παρασκευόπουλος, 1982).

Τα παιδιά, από κει που έπαιζαν παράλληλα το ένα δίπλα στο άλλο, αρχίζουν τώρα να επιδιώκουν την αλληλεπίδραση και να δημιουργούν ομάδες-παρέες, όπου η ένταξη και η αποδοχή αποκτούν μεγάλη σημασία. Μέσα στο σχολείο τα παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται πως είναι μέρος ενός συνόλου, όπου το καθένα είναι εξίσου σημαντικό και όπου όλοι έχουν τις δικές τους ξεχωριστές ανάγκες. Μέσα από τη σύγκριση με τα άλλα παιδιά αποκτούν καλύτερη αυτοαντίληψη και αυτογνωσία

Θεωρητικά η οικογένεια και το σχολείο εργάζονται για τον ίδιο σκοπό.


Εμπόδια από την οικογένεια από πλευρά των γονιών για συνεργασία

Το δίπολο υπερπροστατευτικότητα ή αδιαφορία
Η ελληνική οικογένεια από αδιαφορία σε σκληρότητα τα παιδιά στο επίκεντρο μικροί νάρκισσοι

Ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό της μέσης ελληνικής οικογένειας;

νομίζω πως θα συμφωνήσουμε όλοι ότι αυτό που χαρακτηρίζει την ελληνική οικογένεια είναι :

Η υπερβολική προστασία και η προσφορά
Είναι αλήθεια πως στον τόπο μας οι οικογένειες δεν διευκολύνουν την συναισθηματική ωριμότητα των παιδιών.   Μέσα στο πλαίσιο της υπερβολικής προστασίας και προσφοράς, αρνούνται να τα αφήσουν να εξελιχθούν και να αναλάβουν τον εαυτό τους, δεν τους επιτρέπουν να αυτονομηθούν.
Αυτό σχετίζεται κυρίως με τις ανάγκες των γονιών.
Τα παιδιά συμβιώνουν με τους γονείς, κυριολεκτικά ή συναισθηματικά, μέχρι ιδιαίτερα μεγάλες ηλικίες. Ακόμα κι όταν αποκτούν σύζυγο, σχεδόν ποτέ δεν αποεπενδύουν από την πρώτη οικογένεια, ώστε να επενδύσουν συναισθηματικά στην καινούργια. Μεγάλος αριθμός ελληνικών οικογενειών κλείνει ασφυκτικά τον περίγυρό της, αντιμετωπίζει τους εκτός εστίας καχύποπτα και προκαλεί μια νοσηρή συνοχή στα μέλη της.


Οι κατακτήσεις των παιδιών, μέτρο της ωριμότητάς τους
Το θέμα της ωριμότητας των παιδιών είναι σύνθετο, επειδή λειτουργεί σαν αυτό που ονομάζουμε «αυτοεκπληρούμενη προφητεία».

Όσο τα αντιμετωπίζουμε σαν να είναι ανώριμα, πράγματι τα «βοηθάμε» να φέρονται ανώριμα, επιβεβαιώνοντας έτσι την αντίληψη που έχουμε γι’ αυτά.
Αντίθετα, αν πειστούμε για την ωριμότητά τους, τα βοηθάμε να συμπεριφέρονται ώριμα και τα ωθούμε να ωριμάζουν συνέχεια μεγαλώνοντας.

Άμεσα συνδεδεμένο με την ωριμότητα είναι το ζήτημα της ευθύνης. Ωριμότητα και υπευθυνότητα πάνε μαζί και δύσκολα θα ονομάσουμε ώριμο.

Οι ευθύνες ωριμάζουν τα παιδιά
κάποιον που επιδεικνύει ανευθυνότητα απέναντι στον εαυτό του και τους άλλους. Η υπευθυνότητα όμως αποκτάται σταδιακά, όταν κάποιος έχει την ευκαιρία να αναλαμβάνει ευθύνες.

Αυτό ξεκινάει στα παιδιά καταρχήν από τις πιο απλές ευθύνες απέναντι στον εαυτό τους. Τα παιδιά είναι σε θέση να προστατέψουν τον εαυτό τους, κάτω από κανονικές συνθήκες, σε οτιδήποτε εναπόκειται στις δικές τους σωματικές ικανότητες. Μπορούν δηλαδή να ελέγξουν τις κινήσεις τους όταν σκαρφαλώνουν κάπου μόνα τους, την ταχύτητα όταν τρέχουν, το ύψος όταν πηδούν.

Μπορούν επίσης από αρκετά μικρή ηλικία να μάθουν πώς να συμπεριφέρονται, ώστε να αποφεύγουν τους εξωτερικούς κινδύνους, πώς να περπατούν δηλαδή στο δρόμο χωρίς να κινδυνεύουν από τ’ αυτοκίνητα, πώς να κινούνται όταν βρίσκονται σε πλήθος για να μη χαθούν.

Προστασία και ενθάρρυνση
Το ζήτημα της ωριμότητας των παιδιών μπλέκεται ακόμη πιο πολύ όταν μιλάμε για την εκτέλεση «καθηκόντων» που αποσκοπούν σε κάποιους μελλοντικούς στόχους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα σχολικά καθήκοντα.

Θεωρούμε ανώριμη τη συμπεριφορά των παιδιών που δεν καταλαβαίνουν πόσο σημαντικό είναι για το μέλλον τους να είναι από μικρά «καλά» στο σχολείο και ξεχνάμε το γεγονός ότι τα παιδιά δεν μπορούν να σκεφτούν στο μέλλοντα.

Αν αυτό που κάνουν δεν ανταποκρίνεται σε άμεσες ή μεσοπρόθεσμες ανάγκες, αν δηλαδή δεν υπάρχει ίχνος ευχαρίστησης ή ενδιαφέροντος σε αυτό που κάνουν, δυσκολεύονται πολύ να αφοσιωθούν σε αυτό, όπως άλλωστε και οι ενήλικοι.

Από την άλλη μεριά, μπορούμε να δούμε πόση υπευθυνότητα και ώριμη συμπεριφορά μπορούν να επιδείξουν σε οποιαδήποτε σχολική δραστηριότητα καταφέρνει να τραβήξει το ενδιαφέρον τους. Είναι γεγονός ότι πολλά παιδιά συμπεριφέρονται με τρόπο που κάθε άλλο παρά επιβεβαιώνει τα παραπάνω. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι πρόκειται για παιδιά που δεν αντιμετωπίστηκαν ως ώριμα και υπεύθυνα άτομα, με -ακόμη- περιορισμένες δυνατότητες. Είναι αυτονόητο ότι η ωριμότητα αναπτύσσεται όσο μεγαλώνει και αποκτά κανείς εμπειρίες. Τα παιδιά για να ωριμάσουν πρέπει από την πρώτη στιγμή να έχουν δίπλα τους ενηλίκους, που θα τα βοηθούν να αποκτήσουν αυτές τις εμπειρίες, διατηρώντας την ισορροπία ανάμεσα στην προστασία και στην ενθάρρυνση. Αυτό χρειάζονται από εμάς και όχι να τα «κλείνουμε στο κουτί», περιμένοντας κάποια στιγμή να είναι ώριμα από μόνα τους.


Η καχυποψία η έλλειψη εμπιστοσύνης και μια συγκαλυμμένη επιθετικότητα . Δεν εμπιστευόμαστε κανένα και τίποτα . Αποτέλεσμα της οικονομικής κοινωνικής και ηθικής κρίσης. Νομίζω πως όλοι θα συμφωνήσουμε πως αυτό που βασανίζει την χώρα μας είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς, της παιδείας, της δικαιοσύνης, του κράτους.


Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να περνάμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε μη λεκτικά μηνύματα στα παιδιά μας. Να τα στέλνουμε σχολείο, αλλά να μην πιστεύουμε στο σχολείο, στον ρόλο του, στους δασκάλους στην αξία του. Και αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Εάν δεν δώσουμε εμείς αξία στους θεσμούς, τα παιδιά δεν θα μπορέσουν να την δώσουν από μόνα τους .

Τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικογένεια , προβλήματα σχέσεων, προβλήματα ψυχικής υγείας οικονομικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα


Από την άλλη πλευρά

Το σχολείο είναι ζωντανό και αναπόσπαστο οργανικό κομμάτι της κοινωνίας και, κατά συνέπεια, δέκτης αυτών των συνθηκών. Στο σχολείο εργάζονται άνθρωποι που μπορεί και αυτοί να είναι απογοητευμένοι. Κάποιοι μπορεί να είναι αδιάφοροι, άλλοι να είναι κουρασμένοι. Και το σχολείο είναι μια μικρογραφία τη κοινωνίας μας. Αυτό όμως δεν αναιρεί την αξία του σχολείου και του θεσμού.

Στην πλειοψηφία τους τα σχολεία και οι δάσκαλοι κάνουν το καλύτερο που μπορούν υπό τις παρούσες συνθήκες.

Το σχολείο σήμερα παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει συνεχίζει να παίζει πολύ καθοριστικό ρόλο στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη των παιδιών.

Και σε πολλές περιπτώσεις ανάλογα την ευαισθησία και υπευθυνότητα των δασκάλων και των διευθυντών παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι οικογένειες.

Από την εμπειρία μου με την συνεργασία που έχουμε τα τελευταία χρόνια με τα σχολεία δύο είναι τα κύρια προβλήματα συνεργασίας με τους γονείς.

Το ένα έχει να κάνει με την υπερπροστατευτικότητα των γονέων απέναντι στα παιδιά τους, που αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην δέχονται την γνώμη των δασκάλων ή να γίνονται παρεμβατικοί στο σχολείο κυρίων μέσω των Συλλόγων Γονέων και κηδεμόνων.

Εκεί είναι ευθύνη των Δασκάλων να οριοθετήσουν τους γονείς.

Είτε με την άρνηση των γονιών να δουν την πραγματικότητα σε σχέση με τα προβλήματά τους η το παιδί.

Η ακόμη και με την αδιαφορία τους.

Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι που πρέπει ακόμα περισσότερο το σχολείο να έρθει κοντά με τους γονείς. Ο ρόλος του σχολείου σε αυτή την περίπτωση είναι να δει την δυσκολία. Να μην την αρνηθεί και να προσπαθήσει να τραβήξει κοντά την οικογένεια, στις ανάγκες του παιδιού.

Ο ρόλος του σχολείου είναι να εντοπίσει το πρόβλημα, να κάνει την οικογένεια να νιώσει εμπιστοσύνη, από τον τρόπο που έγινε η προσέγγιση του προβλήματος. Με διακριτικότητα. Χρειάζεται να τονιστεί στην οικογένεια η σημασία της πρώιμης παρέμβασης.

Ο τρόπος που θα προσεγγίσουμε το πρόβλημα έχει μεγάλη σημασία. Οποιαδήποτε προβλήματα παιδιών και οικογενειών σε καμία περίπτωση δεν είναι θέματα που θα πρέπει να συζητιούνται στις συνεδριάσεις των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων.

Θα πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στην εμπειρία και το κριτήριο των δασκάλων. Μπορούν να δουν πράγματα για τα παιδιά μας που εμείς δυσκολευόμαστε να δούμε.

Από την άλλη το σχολείο χρειάζεται να ζητά βοήθεια για το πώς να προσεγγίσει τους γονείς. Και να κάνει την κατάλληλη σύνδεση της οικογένειας με την υπηρεσία που μπορεί να την βοηθήσει.

Κλείνοντας θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις μου.

Αν νιώθουμε πως η κατάσταση ξεπερνάει τις δυνάμεις μας θα πρέπει να αναζητήσουμε υποστήριξη.


Ευτυχώς έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια και έχουν δημιουργηθεί νέες σημαντικές υπηρεσίας στον τόπο μας που μπορεί κανείς να αξιοποιήσει.

Απευθυνόμενος κανείς σε μια υπηρεσία δείχνει κινητοποίηση για την επίλυση του προβλήματος που τον απασχολεί. Έχει γίνει ήδη το πρώτο βήμα.
Δεν θα πρέπει να φοβόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια.

Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση που μας προβληματίζει πρέπει να κινητοποιηθούμε και να αναλάβουμε δράση. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε ίσως τις γενικότερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, μπορούμε όμως να κάνουμε πολλά σημαντικά πράγματα για να αλλάξουμε τον μικρόκοσμό μας.

Αναλαμβάνοντας τις δίκες μας ευθύνες σαν άτομα για την ζωή μας και σαν μέλη ενός συνόλου προάγουμε την αλληλεγγύη και ενισχύουμε την κοινωνική συνοχή.

Όσοι έχουμε περίσσεια εσωτερικής δύναμης αυτή την εποχή, ας κοιτάξουμε και δίπλα μας. Τον συνάνθρωπό μας, από τη θέση που βρισκόμαστε , να τον στηρίξουμε, όχι από ψηλά από θέση ισχύος, αλλά από αλληλεγγύη με αγάπη.

Ας νοιαζόμαστε για αυτό που συμβαίνει δίπλα μας.

 

Επίλογος

Ας δούμε την οποιαδήποτε κρίση σαν ευκαιρία για προσωπική εξέλιξη και ωρίμανση

Συναισθηματική ωριμότητα είναι να γνωρίζεις ότι η ζωή δεν είναι τέλεια.

Ο πόνος στην ζωή μας είναι αναπόφευκτος. Με σιγουριά σχεδόν μπορούμε να πούμε πως υπάρχουν δύο είδη πόνου. Ο πόνος από την αναγνώριση των προβλημάτων και ο πόνος που προέρχεται από την μομφή, την κατάσταση που φέρνουμε συχνά τον εαυτό μας, και παρουσιάζεται με την μορφή μιας συνεχούς επίκρισης για ότι κάνουμε και ότι δεν κάνουμε.

Τον πρώτο δεν θα καταφέρουμε να τον αποφύγουμε, μα γίνεται να γλιτώσουμε από τον δεύτερο.

Ας συγκεντρώσουμε τις προσπάθειές μας για να αλλάξουμε ότι είναι δυνατό να αλλάξει και να βρούμε δημιουργικούς τρόπους για να ζήσουμε με όσα δεν κατορθώνουμε να αλλάξουμε…..

oikogeneia sxoleio symaxoi

 

sxoleio kai oikogeneia